Egon Bauwelinck, Latijn-Wiskunde, afgestudeerd in 2009
Ik herinner me niet precies waarom ik, reeds voor ik leerling van de Broeders werd, gekozen had voor de richting Latijn. Ik denk dat het te maken had met het feit dat die lieve mevrouw Camps ons nootjes liet gooien in een amfoor op een opendeurdag in ISA in Temse. Sta me toe voor het vervolg, zoals het een geschiedkundige betaamt, te parasiteren op het leven dat anderen geleid hebben : "Ce que fut pour moi (...) l'étonnement, la nouveauté devant rosa, rosae, l'ouverture de tout un monde, tout autre, de tout un nouveau monde, voilà ce qu'il faudrait dire, mais voilà ce qui m'entraînerait dans des tendresses." (Charles Péguy in L'Argent, 1913)
Te lang stilstaan bij de fantastische leerkrachten Latijn die ik ook bij de Broeders tegenkwam, zou me eveneens tot sentimentaliteit verleiden. Ik kan niet beoordelen of het feit dat ik Latijn gestudeerd heb, meespeelde bij de keuze geschiedenis te studeren. (Ik meen me wel te herinneren dat er deze keer amfoor noch steentjes betrokken waren bij mijn studiekeuze. Anderzijds is niets minder betrouwbaar dan de herinnering van een historicus.) Mijn interesses lagen in ieder geval elders dan in de Romeinse Oudheid. Dit wil niet zeggen dat ik niets gehad heb aan mijn studie Latijn. Non scholae sed vitae discimus, schreef Nietzsche. Enfin, feitelijke kennis mag niet de voornaamste maatstaf zijn om de blijvende waarde van een studie in te schatten. (Behalve, inderdaad, op één cruciaal moment in het jaar : de Kriebelquiz.) Vaardigheden dan? Als men onder vaardigheden begrijpt "een Latijnse tekst kunnen lezen", is de blijvende winst eveneens gering.
Wat ik leerde in het vak Latijn, en tot op de dag van vandaag tracht te beoefenen tijdens mijn doctoraatsonderzoek aan de UGent, is niets minder dan lezen. Dit is geen voordeel van de orde van kennis, noch van de orde van een verworven vaardigheid. Het is bijna van de orde van een ethiek of levenshouding, in ieder geval van de orde van een attitude. Een tekst lezen, een tekst respecteren, een tekst behandelen als een klassieke tekst, betekent niet de tekst of zijn auteur op een piëdestal plaatsen, bewieroken, bewonderen. (Dat zou eerder een vorm van verraad betekenen.) Het betekent zichzelf binden aan de verplichting traag te lezen, behoedzaam, aarzelend, aandachtig, geduldig, steeds opnieuw ook. Ik leerde niet zozeer Latijnse teksten lezen, maar wel teksten lezen als waren ze Latijn voor mij.
Simon Aerts
Latijn-Wiskunde, afgestudeerd
in 2008
Mijn zes jaar Latijn op de Broederschool hebben me heel wat kennis (‘kennen’), vaardigheden (‘kunnen’) en attitudes (‘willen’) bijgebracht die me vandaag nog altijd van pas komen.
Om te beginnen is Latijn een ideale uitvalsbasis om moderne talen te leren. Kinderen met taalgevoel leren verbanden inzien tussen talen, terwijl kinderen met taalproblemen daarbovenop de kans krijgen om stapsgewijs en al lezend (i.p.v. sprekend en luisterend) een spraakkunst te leren die hen meer dan ooit helpt bij de moderne talen, waar ze deze kans tegenwoordig niet meer krijgen. Ten tweede krijg je inzicht in teksten, ook in het Nederlands: je leert een tekst lezen en schrijven met aandacht voor de structuur en opbouw van wat de auteur of jijzelf wil overbrengen - kijk maar naar het tekstje dat je nu aan het lezen bent. Ten derde maak je kennis met de cultuur, gevoelens, gedachten, en meningen van mensen die 2000 jaar geleden met heel wat gelijkaardige problemen zaten als wij vandaag: door hun opvattingen met de onze te vergelijken, leer je rekening houden met de meningen en gevoelens van andere mensen en sterker in het leven te staan. Ten slotte leren Latijnse teksten je constant om kritisch te zijn: de oude Romeinen hadden vaak de neiging om te overdrijven, te verbloemen, te verzwijgen, of zelfs gewoon te liegen. Dat maakt hun teksten niet minder interessant, integendeel. Je ontwikkelt de houding om bij elke zin de vraag te stellen: “Klopt dit wel? Verbloemt Caesar niet het aantal Romeinse slachtoffers in deze veldslag? Verzwijgt Cicero niet een deel van de feiten in deze redevoering? Waarom zou hij dat doen? Vertelt deze krant wel het volledige verhaal over de oorlog in Oekraïne of Syrië? Heeft deze wielrenner wel op een eerlijke manier de koers gewonnen?” Dit zijn maar enkele voordelen van mijn Latijnse studies die ik nog dagelijks ondervind. Ik zou er nog veel meer kunnen opnoemen, maar vaak zijn deze voordelen zo onbewust aanwezig dat je er geen woorden op kan plakken. Ik vind dat de humanior-a (letterlijk: ‘menselijker’) in haar klassieke vorm mij echt méér tot mens heeft gemaakt, en mij zo heeft voorbereid op mijn latere leven aan de universiteit en in mijn job als leerkracht. Viola, Latijn-Wiskunde,
|